BİLGİ NOTU
1. PERİYODİK KONTROL NEDİR?
Periyodik kontrol; işyerlerinde kullanılan makina ve teçhizatın çalışma ömrü süresince; insan sağlığına ve çevre güvenliğine zarar vermeksizin çalışmasının sağlanması için yasal mevzuat uyarınca yapılan kontrol ve denetim faaliyetleridir.
2. PERİYODİK KONTROL NEDEN YAPTIRILMALIDIR?
“İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ne göre;
- Kazanlar,
- Basınçlı Kaplar,
- Kaldırma-İletme Ekipmanları,
- Elektrik Tesisatı, Topraklama Tesisatı, Paratoner Kontrolleri,
- Doğalgaz Tesisatı Kontrolleri,
- Yangın Tesisatı ve Hortumlar, Motopomplar, Boru Tesisatı Kontrollerinin yılda en az bir kez yetkili firma ve uzman personeller tarafından periyodik kontrollerinin yapılması gerekmektedir.
3. PERİYODİK KONTROLLERİN FİRMALAR SAĞLADIĞI AVANTAJLAR NELERDİR?
“İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ne göre;
- İş kazalarının önüne geçebilirsiniz,
- Makine ve cihazların güvenli olarak kullanılmasını sağlayabilirsiniz,
- Çalışma koşullarını daha verimli hale getirebilirsiniz,
- Makinelerin ömrünün uzamasına katkıda bulunabilirsiniz,
- İnsan -makine ilişkisine katkı sağlayabilirsiniz,
- Çevre kirlenmesinin önüne geçebilirsiniz,
- Üretimin verilendirilmesine katkıda bulunabilirsiniz.
4. PERİYODİK KONTROLLERİ HANGİ FİRMALARA YAPTIRMAK GEREKİR?
Periyodik Kontroller TSE Hizmet Yeterliliğine sahip firmalar veya akredite firmalar tarafından yapılmalıdır.
Akreditasyon ve akredite firma; teknik yeterliliğin güvenilir bir göstergesi olarak hem ulusal hem de uluslararası yüksek saygınlığı ifade eder.
TÜRKAK tarafından akredite edilen kuruluşların listesi www.turkak.org.tr adresli TÜRKAK web sayfasında yayınlanmıştır. TÜRKAK’a ait web sayfasından muayene kuruluşlarının hangi konularda akredite olduklarına dair bilgilerde bulunmaktadır.
Akredite muayene kuruluşları tarafından verilen belgeler teknik yeterlilik ve uygunluk hakkında beyanda bulunarak emniyet ve güven telkin eder.
Muayene kuruluşu TÜRKAK tarafından denetlenerek izlenebilirlik sağlanır. İzlenebilirlik personel, kullanılan cihazlar, yönetmelikler, standartlar ve kalite yönetim sistemini kapsar.
Serbest piyasa ekonomisinde kamu otoriteleri bazı alanlarda akreditasyonu zorunlu uygulama haline getirebilmektedir. Pegi Teknik tarafından verilen muayene raporlarının uluslararası geçerliliği bulunmaktadır.
Muayene kuruluşu ve onun personeli, muayene faaliyetleri ile ilgili olarak kararlarının ve doğruluklarının bağımsızlığı ile çelişecek hiçbir faaliyetle iştigal etmemelidir. Özellikle, muayene edilen malzemelerin tasarımı, imalâtı, tedariki, montajı, kullanımı ile veya rekabet durumunda olan malzemelerle doğrudan ilgili olmamalıdır. Bu yüzden muayene kuruluşunun akredite olması önem arz etmektedir.
“İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ” İkinci Bölüm (25/04/2013 tarihli ve 28628 sayılı Resmî Gazete), İşverenlerin Yükümlülükleri, Genel Yükümlülükler;
MADDE 5 – (1) İşveren, işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için gerekli tüm tedbirleri alır.
(2) İşveren:
a) İş ekipmanını seçerken işyerindeki özel çalışma şartlarını, sağlık ve güvenlik yönünden tehlikeleri göz önünde bulundurarak, bu ekipmanın kullanımının ek bir tehlike oluşturmamasına dikkat eder.
b) İş ekipmanının, çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden tamamen tehlikesiz olmasını sağlayamıyorsa, kabul edilebilir risk seviyesine indirecek uygun önlemleri alır.
5. PEGİ TEKNİK AKREDİTASYON KAPSAMINDA HANGİ HİZMETLERİ VERMEKTEDİR?
| Muayene Alanı | Muayene Türü | Standart / Şartname |
|---|---|---|
| KALDIRMA VE İLETME MAKİNELERİ Vinçler, Caraskal, Platform (Yükseltilebilen Seyyar İş Platformu), Taşıt Kaldırma Donanımı, Forklift, İstif Makinası, Transpalet |
Periyodik Muayene | İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, |
| BASINÇLI KAPLAR Endüstriyel Otoklav, Basınçlı Hava Tankı, Kompresör Hava Tankı, Hidrofor/Genleşme Tankı, Buhar Jeneratörü, Boyler/Akümülasyon Tankı |
Periyodik Muayene | İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, |
| KAZANLAR Buhar Kazanı, Kalorifer/Sıcak Su Kazanı, Ütü Kazanı, Kızgın Yağ Kazanı, Boyama Kazanı, Buharlı Pişirme Kazanı, Kızgın Su Kazanı |
Periyodik Muayene | İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, |
| DOĞALGAZ İÇ TESİSATLARI - Daire İçi Tesisat - Bina Kolon Tesisatı - Kazan Dairesi Tesisatı - Endüstriyel ve Büyük Tüketimli İç Tesisat |
Proje Kontrol ve Onayı Uygunluk Muayenesi İmalat ve Montaj Süreci Kontrolü Periyodik Kontrol |
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) İç Tesisat Yönetmeliği, TS7363 |
| ELEKTRİK - Topraklama - Katodik Koruma - Paratoner - Pano - Yalıtım Direnci - İç tesisat |
Teknik Ölçümler ve Değerlendirme | İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, Elektrik İç Tesisler Yönetmeliği, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, |
| BACALAR | Proje ve Montaj Uygunluk Muayenesi Periyodik Kontrol Sızdırmazlık Testi |
TS EN 13384-1+A1 TS EN 13384-2+A1 TS EN 15287-1+A1 TS EN 15287-2 TS 7363 |
6. MUAYENE HİZMETLERİ
6.1 KALDIRMA VE İLETME MAKİNELERİ
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği “ne göre kaldırma makinaları ve araçları uzman personel tarafından yılda en az bir kez bütünüyle kontrol edilecek, gerekli testler yapılarak ve muayene raporu verilecektir.
| Kaldırma Ve İletme Ekipmanları | Muayene Yöntemi | Kullanılan Ekipmanlar |
|---|---|---|
| Vinç, Caraskal, Forklift ,Transpalet, Platform, Taşıt Kaldırma Donanımı ..vb | Gözle Kontrol Statik ve Dinamik Testler ( Test yükleri ekipmanın kaldırma kapasitesine göre işletme tarafından tedarik edilecektir. ) |
Kumpas, Lazermetre, Şeritmetre…vb |
6.2 KAZANLAR VE BASINÇLI KAPLAR
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği “ne göre Kazanlar ve Basınçlı Kaplar uzman personel tarafından yılda en az bir kez bütünüyle kontrol edilecek, gerekli basınç testleri yapılarak ve muayene raporu verilecektir.
| Kazanlar ve Basınçlı Kaplar | Muayene Yöntemi | Kullanılan Ekipmanlar |
|---|---|---|
| Endüstriyel Otoklav, Basınçlı Hava Tankı, Kompresör Hava Tankı, Hidrofor/Genleşme Tankı, Buhar Jeneratörü, Boyler/Akümülasyon Tankı, Buhar Kazanı, Kalorifer/Sıcak Su Kazanı, Ütü Kazanı, Kızgın Yağ Kazanı, Boyama Kazanı, Buharlı Pişirme Kazanı, Kızgın Su Kazanı |
Gözle Kontrol Hidrostatik Basınç Testi Veya Ultrasonik Tahribatsız Muayene Yöntemi ( Cihazın teste hazırlık işlemi Firma tarafından yapılacaktır. ) |
Manometre, Ultrasonik Kalınlık Ölçüm Cihazı, Basınç Pompası, vb |
6.3 ELEKTRİKSEL ÖLÇÜMLER
Elektrik ile ilgili alınmayan güvenlik önlemleri ve eksiklikler sonucunda oluşabilecek kaçak akım ve gerilimler can ve mal güvenliğini tehdit edebilir. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde belirtilen periyodik kontroller ile bu eksikler önceden tespit edilerek olası kazaların önüne geçilebilir. Elektriksel kontroller ilgili standartlarda kontrol periyodu belirtilmemiş ise yılda en az 1 (bir) defa yapılmalıdır.
| Muayene Yöntemi | Kullanılan Ekipmanlar | |
|---|---|---|
| Elektrik - İç tesisat - Topraklama - Katodik Koruma - Paratoner - Pano - Yalıtım Direnci |
Pano Gözle Kontrol Termografi Kontrol Fonksiyon Tetleri
Çevrim Empedansı Ölçümü Paratoner Gözle Kontrol Paratoner Topraklama Ölçümü |
Multi Fonksiyon Test Cihazı Termal Kamera Multimetre Pens Ampermetre Topraklama Megeri |
6.4 TESİSATLAR ( DOĞALGAZ İÇ TESİSAT, YANGIN TESİSATI, HAVALANDIRMA TESİSAT..VB)
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği “ne göre Yangın Tesisatı, Havalandırma Tesisat, Doğalgaz İç Tesisat ..vb tesisatların ilgili standartlarda kontrol periyodu belirtilmemiş ise yılda en az 1 (bir) defa yapılmalıdır.
6.5 BACALAR
Doğalgaz kullanmakta olan endüstriyel işletmeler ve konutlardaki gaz yakan sistemlerin bir parçası olan bacaların projelendirmesi, malzeme ve montaj kontrolü ve baca sisteminin sızdırmazlık testleri konusunda uzman personeller tarafından akredite firmalar tarafından yapılır. Bu kontrollerden sonra akredite firmalar tarafından düzenlenecek uygunluk belgeleri doğalgaz tesisat firmasına verilerek, yetkili makamlarca gaz kullanacak tesisin veya konutun doğalgaz kullanımı sağlanır.